Obsesif Kompulsif Bozukluk

Obsesif kompulsif bozuklukta bahsi geçen obsesyonlar (takıntı) tekrarlayan, aniden beliren, istenmeyen düşüncelerin, dürtülerin ya da zihindeki görüntülerin var olduğu, belirdiği anda kaygının eşlik ettiği bir durumdur. Örnek olarak, ısrarcı bir kirlenme düşüncesi, şiddet içeren ve korkutucu sahnelerden oluşan görüntüler, birini bıçaklama dürtüsü verilebilir. Bunlardan kurtulmak amacıyla genellikle tekrarlayan davranışlara yani kompulsiyonlara başvurulur.

Tekrarlayan davranışlar (el yıkama, düzenleme, kontrol etme gibi) olabildiği gibi dışardan gözlenemeyen zihinsel eylemler de olabilir (dua etme, sayma, sessizce belirli kelimeleri tekrarlama gibi). Tekrarlayan davranışların ya da zihinsel eylemlerin amacı kaygıyı azaltmak ya da ortadan kaldırmaktır. Amaç, obsesyon tarafından tetiklenen rahatsızlığı ortadan kaldırmak, korkulan bir sonucu önlemek olsa da bu davranışlar korkulan şey ile gerçekçi bir biçimde bağlantılı değildir (örneğin, sevilen birine zarar gelmesini önlemek için nesneleri simetrik olarak düzenlemek). Kompulsiyonların ardından bir miktar rahatlama hissedilse de hiçbir zaman zevk vermesi için yapılmazlar.

Obsesyonlar ve/veya kompulsiyonlar zaman alıcıdır, günde bir saatten fazla bir zaman harcanabilir. Ek olarak, sosyal, iş, aile yaşamında sorunlara neden olabilir. Obsesif kompulsif bozukluğu olan kişilerin yaklaşık üçte birinde genellikle çocukluk döneminde başlayan tik bozukluğu da görülebilir. Ayrıca bu bozukluğu olan birçok kişinin işlevsel olmayan düşünceleri, inançları bulunmaktadır. Bunlar, abartılmış bir sorumluluk duygusu, tehdidi olduğundan daha fazla değerlendirme eğilimi, mükemmeliyetçilik, belirsizliğe tahammülsüzlük, düşünceleri olduğundan daha fazla etkili ya da önemli görme (yasaklanmış bir düşüncenin zihinde belirmesinin onu yapmak kadar kötü olduğuna inanma) ve düşünceleri kontrol etme ihtiyacı şeklinde sıralanabilir.

Obsesyonları ya da kompulsiyonları tetikleyen durumlarla karşılaşıldığında duygusal tepkiler, güçlü bir iğrenme hissi, rahatsız edici bir tamamlanmama hissi, kaygıyla birlikte panik ataklar ya da kaçınma davranışları görülebilir. İnsanlara zarar verme korkusu sosyal ilişkilerden kaçınmaya, tamamlanmama hissi ve simetri obsesyonu iş ve okul görevlerini zamanında bitirememeye neden olabilir, mikrop kapma korkusu hastanelere gitmekten kaçınmaya ve sağlığın tehlikeye girmesine, aşırı temizlik cilt problemlerine sebep olabilir.

Bahsedilenler gibi obsesyonlarınız, kompulsiyonlarınız var ise ya da bir yakınınızda gözlemliyorsanız bir klinik psikologdan psikoterapi ve gerekiyorsa beraberinde psikiyatrist desteği almak faydalı olacaktır. Bu durumun üstesinden gelebilmek için öncelikli olarak gereken, kişinin kendi durumunu anlamlandırabilmesi ve neden bu takıntılara, tekrarlayan davranışlara ihtiyacı olduğunu, kendisini neyden koruduklarını keşfetmesidir.